اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان میان فردی در کاهش اضطراب و افسردگی دانش آموزان دارای فوبی اجتماعی

هدف از پژوهش حاضر مقایسه ی اثربخشی دو رویکرد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان میان فردی بر کاهش اضطراب و افسردگی دانش آموزان دارای فوبی اجتماعی بود. روش این مطالعه، آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه ی دانش آموزان دختر شهرستان اردبیل در سال تحصیلی 93-1392 بود. به منظور انتخاب نمونه مرحله شیوع شناسی ابتدا 400 دانش آموز به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از جامعه آماری انتخاب شدند. سپس از بین افراد دارای فوبی اجتماعی (بر اساس نقطه برش)، 51 آزمودنی به صورت تصادفی ساده انتخاب و به طور تصادفی در سه گروه 17 نفره (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) قرار گرفتند. آزمودنی های هر گروه آزمایشی به مدت 10 جلسه¬ی 90 دقیقه ای به تفکیک تحت درمان پذیرش و تعهد و روان درمانی میان¬فردی قرار گرفتند. آزمودنی های گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. با استفاده از پرسشنامه های اضطراب، افسردگی و فوبی اجتماعی پیش آزمون و پس آزمون برای هر سه گروه اجرا شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده علاوه بر آمار توصیفی از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری (مانوا) استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل داده¬ها نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و روان¬درمانی میان فردی باعث کاهش اضطراب و افسردگی و فوبی اجتماعی دانش آموزان گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شده است. همچنین نتایج حاکی از آن است که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد نسبت به روان درمانی میان¬فردی بر کاهش اضطراب، افسردگی و فوبی اجتماعی موثرتر است. بنابراین، این پژوهش ضمن تأیید اثربخشی روان درمانی میان فردی در کاهش اضطراب و افسردگی، نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برای دانش آموزان دارای فوبی اجتماعی قابلیت کاربرد داشته و می تواند به عنوان یک مداخله¬ی روانشناختی در کنار سایر مداخلات مورد استفاده قرار گیرد.